Zez – wszystko co musisz wiedzieć
Słoneczna Pułapka: Opalanie, zagrożenia i jak się chronić
25 lipca 2024
O niepełnosprawności i pomocy od państwa
5 września 2024
Zez, znany również jako strabizm, to wada oczu polegająca na nieprawidłowym ustawieniu gałek ocznych. Oznacza to, że jedno oko może patrzeć prosto, podczas gdy drugie oko skierowane jest w innym kierunku. Może to być do wewnątrz (zez zbieżny), na zewnątrz (zez rozbieżny), w górę lub w dół.
Czy zez boli?
Wielu z nas mogło zastanawiać się nad tym pytaniem. Choć sama wada oczu zazwyczaj nie powoduje bólu, jednak może prowadzić do nieprzyjemnych dolegliwości:
- Osoby z zezem mogą odczuwać zmęczenie oczu, zwłaszcza jeśli próbują skupić wzrok przez dłuższy czas.
- Wysiłek związany z próbą skorygowania widzenia może prowadzić do bólów głowy.
- Niekiedy mięśnie oczu mogą być napięte, co może powodować dyskomfort.
- Jeśli jedno oko jest używane mniej, może dojść do osłabienia jego zdolności widzenia, co nazywane jest "leniwym okiem''.
Jeśli osoba z zezem doświadcza bólu lub dyskomfortu, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem. Specjalista może zalecić odpowiednie leczenie lub ćwiczenia, które pomogą złagodzić objawy.
Czy osoby z zezem mogą prowadzić pojazdy?
Takie osoby mogą mieć trudności z prowadzeniem pojazdów, ale nie jest to niemożliwe. Kluczowe jest, aby mieć odpowiednią korekcję wzroku i regularnie kontrolować stan zdrowia swoich oczu. Oczywiście na na zdolność prowadzenia pojazdów może wpłynąć np. głębia widzenia. Zez może wpływać na percepcję głębi, co jest istotne podczas odpowiedniej oceny odległości między pojazdami Może się też zdarzyć doświadczanie podwójnego widzenia co oczywiście jest niebezpieczne podczas jazdy. W takich przypadkach korekcja wzroku lub leczenie jest niezbędne. Zez może ograniczać pole widzenia, co utrudnia dostrzeganie obiektów po bokach.
W wielu krajach (takimi krajami są np. Wielka Brytania i Australia, a także niektóre stany w Stanach Zjednoczonych) osoby z zezem muszą przejść specjalne badania wzroku, aby uzyskać prawo jazdy. Przed zdecydowaniem się na prawo jazdy należy skonsultować się z okulistą, który oceni, czy wada oczu wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów.
Leczenie zeza
Leczenie zeza jest jak najbardziej możliwe i zależne od jego rodzaju, przyczyny oraz wieku pacjenta. Jeśli zmagasz się z tym problemem najlepiej udać się do okulisty specjalizującego się w diagnostyce i leczeniu zaburzeń wzroku. W niektórych przypadkach może być konieczna konsultacja z strabologiem, czyli specjalistą zajmującym się leczeniem zeza i innych zaburzeń związanych z równowagą mięśniową oczu. Natomiast jeśli zez jest spowodowany problemami neurologicznymi, okulista może skierować pacjenta do neurologa. Warto dodatkowo skonsultować się z ortoptystą, który specjalizuje się w ćwiczeniach wzrokowych i rehabilitacji wzroku.
Metody leczenia:
1. Okulary korekcyjne - W przypadku niektórych rodzajów zeza (szczególnie u dzieci) okulary korekcyjne mogą pomóc w wyrównaniu wady wzroku i poprawie ustawienia oczu.
2. Ćwiczenia wzrokowe - Mowa tu o ćwiczeniach ortoptycznych, czyli rehabilitacji wzrokowej. Pomoże wzmocnić mięśnie oczu i poprawić koordynację wzrokową.
3. Iniekcje toksyny botulinowej - W niektórych przypadkach, szczególnie przy zezie porażennym, stosuje się iniekcje toksyny botulinowej (botoksu). Procedura polega na wstrzyknięciu botoksu do mięśnia gałkoruchowego, co powoduje jego czasowe porażenie i poprawę ustawienia oka.
4. Operacja - Operacyjne leczenie zeza jest często stosowane zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Zabieg polega na wzmocnieniu lub osłabieniu mięśni zewnątrzgałkowych, co pozwala na prawidłowe ustawienie oczu. Operacja jest wykonywana w znieczuleniu ogólnym i zazwyczaj trwa do 2 godzin.
5. Leczenie przyczynowe - W przypadku zeza porażennego, leczenie może obejmować terapię neurologiczną, neurochirurgiczną lub endokrynologiczną, w zależności od przyczyny problemu.
6. Soczewki pryzmatyczne - W niektórych przypadkach stosuje się soczewki pryzmatyczne, które pomagają w korekcji podwójnego widzenia i poprawie komfortu wzrokowego.
Leczenie zeza jest zazwyczaj długotrwałe i wymaga regularnych wizyt u okulisty oraz ścisłego przestrzegania zaleceń lekarskich. Pamiętajmy, że wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia pacjenta i zapobiec długotrwałym problemom ze wzrokiem.
Ciekawostki:
- Zez jest dość powszechny u małych dzieci i często jest zauważany w pierwszych miesiącach życia. Wczesne leczenie pozwoli zapobiec trwałym problemom ze wzrokiem.
- Istnieje coś takiego jak zez ukryty, który nie jest widoczny na co dzień, ale ujawnia się w pewnych warunkach, np. podczas zmęczenia
- W historii było wiele znanych osób z zezem, w tym aktorzy i politycy, którzy osiągnęli sukces mimo tej wady wzroku. Takimi osobami są np. Kate Moss, Forest Whitaker czy Barbra Streisand.
